40 GST Items List : जीएसटी परिषदेच्या ५६व्या बैठकीत मोठा निर्णय घेण्यात आला आहे. १२% आणि २८% स्लॅब रद्द करून नवीन ४०% विशेष जीएसटी स्लॅब लागू करण्यात आला आहे. तंबाखू, लग्झरी कार, खासगी जेट, साखरयुक्त पेये यांसारख्या 40 वस्तूंवर आता ४०% जीएसटी लागू होणार आहे. जाणून घ्या संपूर्ण यादी आणि त्याचा तुमच्यावर होणारा परिणाम.
40 GST Items List : महत्त्वाची घोषणा
देशातील महागाई आणि वाढते आर्थिक दडपण लक्षात घेऊन केंद्र सरकारने जीएसटी कर रचनेत मोठा बदल केला आहे. 40 GST Items List नुसार आता चैनीच्या आणि आरोग्यासाठी हानिकारक वस्तूंवर थेट ४०% जीएसटी लागू होणार आहे. यामुळे श्रीमंत वर्गाच्या चैनीच्या खर्चावर मोठा कर आकारला जाईल, तर सामान्यांसाठी जीवनावश्यक वस्तूंवरील कर कमी करण्यात आला आहे.
ही घोषणा केंद्रीय अर्थमंत्री निर्मला सीतारमण यांनी ५६व्या जीएसटी परिषदेच्या बैठकीत केली. नवीन बदल २२ सप्टेंबर २०२५ पासून लागू होणार आहेत.
जीएसटी स्लॅबमधील बदल
पूर्वी जीएसटीमध्ये ५%, १२%, १८% आणि २८% असे चार मुख्य कर स्लॅब अस्तित्वात होते. मात्र, आता सरकारने १२% आणि २८% हे स्लॅब पूर्णपणे रद्द केले आहेत. यामुळे देशातील कर प्रणाली अधिक सोपी आणि स्पष्ट झाली आहे.
- ५% स्लॅब – जीवनावश्यक वस्तू
- १८% स्लॅब – सर्वसामान्य वापरातील वस्तू आणि सेवा
- ४०% विशेष स्लॅब – चैनीच्या व आरोग्यास हानिकारक वस्तू (40 GST Items List)
४०% स्लॅबमध्ये समाविष्ट 40 GST Items List
नवीन नियमांनुसार खालील ४० चैनीच्या आणि हानिकारक वस्तूंवर ४०% जीएसटी आकारला जाईल.
1. तंबाखू व संबंधित उत्पादने
- सिगारेट
- पान मसाला
- जर्दा
- सिगार
- सिगारिलो
- हुक्का तंबाखू
- तंबाखू मिश्रित गुटखा
2. साखरयुक्त व कार्बोनेटेड पेये
- कार्बोनेटेड ड्रिंक्स
- एनर्जी ड्रिंक्स
- पॅकबंद फळरस
- साखरयुक्त कोल्ड ड्रिंक्स
- फ्लेवर्ड फळरस
- कृत्रिम स्वीटनरयुक्त ड्रिंक्स
3. सुपर लग्झरी गाड्या
- १२०० सीसीपेक्षा जास्त इंजिन असलेल्या गाड्या
- ४००० मिमीपेक्षा जास्त लांबीच्या गाड्या
- स्पोर्ट्स कार
- लिमोझिन कार
- बुलेटप्रूफ खासगी गाड्या
4. उच्च क्षमतेच्या मोटारसायकली
- ३५० सीसीपेक्षा जास्त इंजिन क्षमता असलेल्या मोटारसायकली
- सुपरबाईक्स
- रेसिंग बाईक्स
5. खासगी विमाने व जहाजे
- याट (Yacht)
- खासगी जेट
- हेलिकॉप्टर (वैयक्तिक वापरासाठी)
- लक्झरी नौका
- मनोरंजनासाठी वापरली जाणारी बोट्स
6. इतर चैनीच्या वस्तू
- रिव्हॉल्वर
- पिस्तूल
- महागड्या शस्त्रे
- सिगारेट/सिगार होल्डर
- हिरे जडवलेली चैनीची अ‍ॅक्सेसरीज
- सोन्याच्या प्लेटेड चैनीच्या वस्तू
एकूणच या 40 GST Items List मध्ये तंबाखू, ड्रिंक्स, महागड्या गाड्या, खासगी विमाने, शस्त्रे आणि इतर चैनीच्या वस्तूंचा समावेश आहे.
सर्वसामान्यांसाठी मोठा दिलासा
सरकारने स्पष्ट केले आहे की, सामान्यांच्या दैनंदिन गरजेच्या वस्तूंवरचा कर कमी केला आहे.
- अन्नधान्य, तांदूळ, गहू यांवर कर कमी
- कपडे, चप्पल, भांडी यांवर कमी जीएसटी
- इलेक्ट्रिक वाहनांवर प्रोत्साहनपर कर सवलत
यामुळे रोजच्या जीवनावरचा खर्च कमी होणार असून, महागाईत थोडा दिलासा मिळेल.
40 GST Items List चा आर्थिक परिणाम
- सरकारसाठी फायदा – चैनीच्या वस्तूंवर जास्त कर आकारल्याने महसूल वाढणार.
- सामान्यांसाठी लाभ – जीवनावश्यक वस्तूंवरील कर कमी झाल्याने घरगुती खर्च कमी होणार.
- आरोग्यदृष्ट्या परिणाम – तंबाखू व साखरयुक्त पेयांवरील कर वाढल्याने लोकांना त्यापासून दूर राहण्यास प्रोत्साहन मिळेल.
- सामाजिक समतोल – चैनीच्या वस्तूंवर श्रीमंत लोकांकडून जास्त कर घेतला जाईल.
हे पण वाचा : namo shetkari yojana सातवा हप्ता 2025 – शेतकऱ्यांना कधी मिळणार निधी? संपूर्ण माहिती
40 GST Items List : सरकारचा उद्देश
सरकारने या निर्णयामागे दोन प्रमुख हेतू मांडले आहेत –
- महसूल वाढवणे – श्रीमंत वर्गाच्या चैनीच्या खर्चावरून कर गोळा करणे.
- सामान्यांना दिलासा – जीवनावश्यक वस्तूंवरील कर कमी करून महागाईतून सुटका करणे.
FAQ : 40 GST Items List संबंधित वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न
Q1. 40 GST Items List म्हणजे काय?
हे केंद्र सरकारने तयार केलेले असे ४० चैनीचे आणि आरोग्यासाठी हानिकारक वस्तूंचे यादी आहे, ज्यावर ४०% जीएसटी लागू केला आहे.
Q2. हा नवीन ४०% स्लॅब कधी लागू होणार?
२२ सप्टेंबर २०२५ पासून देशभरात हा नियम लागू होईल.
हे पण वाचा : मारुती सुझुकी व्हिक्टोरिस – सर्व वैशिष्ट्ये, डिझाइन, सुरक्षितता, पॉवरट्रेन आणि प्रकार स्पष्ट केले
Q3. कोणत्या वस्तूंवर ४०% जीएसटी आकारला जाणार आहे?
तंबाखू उत्पादने, कार्बोनेटेड व साखरयुक्त पेये, सुपर लग्झरी गाड्या, ३५० सीसीपेक्षा जास्त इंजिन क्षमतेच्या बाईक्स, खासगी विमाने, याट्स, पिस्तूल, रिव्हॉल्वर इत्यादी वस्तूंवर ४०% जीएसटी लागणार आहे.
Q4. सामान्य लोकांना यातून काय फायदा होणार?
सामान्यांच्या दैनंदिन जीवनातील अन्नपदार्थ, कपडे, भाजीपाला, भांडी आणि इतर आवश्यक वस्तूंवरील जीएसटी कमी करण्यात आला आहे. त्यामुळे खर्च कमी होईल.
Q5. सरकारने १२% आणि २८% स्लॅब का रद्द केले?
कर प्रणाली सोपी करण्यासाठी आणि लोकांना गोंधळातून बाहेर काढण्यासाठी सरकारने फक्त तीन स्लॅब ठेवले आहेत – ५%, १८% आणि ४०%.
Q6. 40 GST Items List चा उद्योगावर काय परिणाम होईल?
लक्झरी वस्तूंच्या उत्पादन व विक्रीत काही प्रमाणात घट होऊ शकते, पण सरकारच्या महसुलात वाढ होणार आहे.
40 GST Items List नुसार लागू करण्यात आलेल्या ४०% जीएसटी स्लॅबमुळे चैनीच्या वस्तूंवर खर्च वाढणार आहे. मात्र, सर्वसामान्यांच्या जीवनावश्यक वस्तूंवरील कर कमी झाल्याने त्यांना मोठा दिलासा मिळणार आहे.