Gai Gotha Yojana 2025 अंतर्गत महाराष्ट्र शासन शेतकऱ्यांना व पशुपालकांना गोठा बांधण्यासाठी ₹२.३१ लाखापर्यंत अनुदान देत आहे. या योजनेची पात्रता, अर्ज प्रक्रिया, कागदपत्रे आणि नियम जाणून घ्या इथे.
प्रस्तावना
महाराष्ट्रातील शेतकरी व पशुपालकांसाठी दुग्धव्यवसाय हा शेतीला पूरक असा महत्त्वाचा व्यवसाय आहे. मात्र, गाई-म्हशींसाठी पक्का व सुरक्षित निवारा नसल्याने जनावरांचे आरोग्य धोक्यात येते आणि दूध उत्पादनात घट होते. यावर उपाय म्हणून महाराष्ट्र शासनाने “Gai Gotha Yojana 2025” सुरू केली आहे.
ही योजना महात्मा गांधी राष्ट्रीय ग्रामीण रोजगार हमी योजना (MGNREGA) अंतर्गत राबवली जात असून, यामध्ये शेतकऱ्यांना गोठा बांधण्यासाठी मोठे आर्थिक अनुदान दिले जाते.
Gai Gotha Yojana म्हणजे काय?
Gai Gotha Yojana ही महाराष्ट्र शासनाची महत्त्वाकांक्षी योजना असून, शेतकऱ्यांच्या जनावरांसाठी पक्के गोठे उभारण्यासाठी अनुदान देण्याचा यात समावेश आहे. या योजनेमुळे –
-
जनावरांना सुरक्षित निवारा मिळतो.
-
पशुधनाचे आरोग्य सुधारते.
-
दूध उत्पादनात वाढ होते.
-
शेतकऱ्यांचे उत्पन्न दुप्पट होण्यास मदत होते.
अनुदानाची रक्कम – (गाई/म्हशींच्या संख्येनुसार)
या योजनेअंतर्गत मिळणारे अनुदान जनावरांच्या संख्येनुसार बदलते.
-
किमान २ ते ६ जनावरे – ₹७७,१८८ अनुदान
-
६ ते १८ जनावरे – ₹१,५४,३७३ अनुदान
-
१८ पेक्षा अधिक जनावरे – ₹२,३१,५६४ अनुदान
म्हणजेच मोठ्या प्रमाणावर पशुपालन करणाऱ्या शेतकऱ्यांना जास्तीत जास्त मदत मिळते.
Gai Gotha Yojana साठी पात्रता निकष
ही योजना खालील प्रवर्गातील शेतकऱ्यांसाठी खुली आहे:
-
अनुसूचित जाती व जमातीचे शेतकरी
-
भटक्या व विमुक्त जमातीतील नागरिक
-
दारिद्र्यरेषेखालील कुटुंबे
-
महिला प्रधान कुटुंबे
-
शारीरिक अपंग शेतकरी
-
भूसुधार योजनेचा लाभार्थी
-
वन अधिकार कायद्यांतर्गत पात्र नागरिक
-
किमान २.५ एकर ते ५ एकर शेती असलेले अल्पभूधारक शेतकरी
अर्ज करण्यासाठी आवश्यक अटी
-
जनावरांची संख्या: अर्जदाराकडे किमान २ जनावरे असणे आवश्यक.
-
मनरेगा काम: किमान १०० दिवसांचे मनरेगा सार्वजनिक काम केलेले असावे.
-
फळझाडांची लागवड:
-
छताविना गोठ्यासाठी – किमान २० ते ५० झाडे.
-
छत असलेल्या गोठ्यासाठी – ५० पेक्षा जास्त झाडे असणे आवश्यक.
-
-
रहिवासी निकष: अर्जदार महाराष्ट्र राज्याचा रहिवासी असावा.
-
पशुपालनाचे ज्ञान: अर्जदाराला पशुपालनाचा अनुभव व माहिती असावी.
गोठा बांधणीचे सरकारी निकष
Gai Gotha Yojana अंतर्गत बांधल्या जाणाऱ्या गोठ्यासाठी काही प्रमाणित अटी आहेत:
-
क्षेत्रफळ:
-
२ ते ६ जनावरे – २६.९५ चौ. मी.
-
(लांबी ७.७० मीटर × रुंदी ३.५० मीटर)
-
-
गव्हाण: ७.७ मीटर × २.२ मीटर × ०.६५ मीटर
-
मूत्रसंचय टाकी: किमान २५० लिटर क्षमता
-
पाण्याची टाकी: किमान २०० लिटर क्षमता
आवश्यक कागदपत्रे
अर्ज करताना खालील कागदपत्रे लागतील:
-
आधारकार्ड
-
रहिवासी पुरावा
-
जातीचा दाखला (लागू असल्यास)
-
जनावरांचे टॅगिंग प्रमाणपत्र
-
मनरेगा जॉब कार्ड
-
७/१२ उतारा, ८-अ उतारा, नमुना ९
-
बँक पासबुक
-
ग्रामपंचायतीचे शिफारसपत्र
-
जागेचा आराखडा व पाहणी अहवाल
-
मोबाईल नंबर, ई-मेल आयडी
-
पासपोर्ट फोटो
-
स्वयंघोषणापत्र
अर्ज प्रक्रिया – (Online व Offline)
Gai Gotha Yojana साठी शेतकरी ऑनलाइन व ऑफलाइन दोन्ही प्रकारे अर्ज करू शकतात.
Online अर्ज:
-
mahaegs.maharashtra.gov.in या अधिकृत संकेतस्थळाला भेट द्या.
-
“Gai Gotha Yojana” विभाग निवडा.
-
अर्ज फॉर्म भरून आवश्यक कागदपत्रे अपलोड करा.
-
अर्ज सबमिट करून प्रिंट काढून ठेवा.
Offline अर्ज:
-
ग्रामपंचायत कार्यालय, तालुका कृषी कार्यालय किंवा जिल्हा पशुधन विभागात संपर्क साधून फॉर्म भरावा.
शेतकऱ्यांसाठी या योजनेचे फायदे
-
पक्का व सुरक्षित गोठा उपलब्ध होतो.
-
जनावरांचे आरोग्य सुधारते.
-
दूध उत्पादनात वाढ होते.
-
दुग्धव्यवसाय फायदेशीर ठरतो.
-
ग्रामीण अर्थव्यवस्थेला चालना मिळते.
हे देखील वाचा : Nuksan Bharpai 2025 – अतिवृष्टीग्रस्त शेतकऱ्यांना मदतीची हमी
Gai Gotha Yojana – वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न (FAQ)
Q1. Gai Gotha Yojana अंतर्गत किती अनुदान मिळते?
जनावरांच्या संख्येनुसार किमान ₹७७,१८८ ते जास्तीत जास्त ₹२,३१,५६४ पर्यंत अनुदान मिळते.
Q2. या योजनेसाठी कोण पात्र आहेत?
अनुसूचित जाती-जमातीचे, महिला प्रधान कुटुंबे, अपंग शेतकरी, अल्पभूधारक शेतकरी आणि मनरेगा लाभार्थी अर्ज करू शकतात.
Q3. अर्ज कुठे करायचा?
शेतकरी mahaegs.maharashtra.gov.in या संकेतस्थळावर ऑनलाइन अर्ज करू शकतात किंवा ग्रामपंचायत कार्यालयातून ऑफलाइन अर्ज करू शकतात.
Q4. आवश्यक कागदपत्रे कोणती आहेत?
आधारकार्ड, ७/१२ उतारा, बँक पासबुक, मनरेगा जॉब कार्ड, जातीचा दाखला, जनावरांचे प्रमाणपत्र व ग्रामपंचायतीचे शिफारसपत्र ही महत्त्वाची कागदपत्रे लागतात.
Q5. या योजनेचा मुख्य उद्देश काय आहे?
शेतकऱ्यांना गाई-म्हशींसाठी सुरक्षित गोठा बांधण्यासाठी मदत करून दुग्धव्यवसायाला चालना देणे हा योजनेचा उद्देश आहे.
Gai Gotha Yojana 2025 ही महाराष्ट्र शासनाची शेतकऱ्यांसाठी व पशुपालकांसाठी उपयुक्त योजना आहे. यामुळे केवळ जनावरांना सुरक्षित निवारा मिळत नाही, तर शेतकऱ्यांचे आर्थिक स्थैर्यही वाढते. पात्र शेतकऱ्यांनी आवश्यक कागदपत्रे गोळा करून लवकरात लवकर अर्ज करावा आणि शासनाच्या या योजनेंचा लाभ घ्यावा.