Pik Vima योजनेत मंजूर नुकसानभरपाई असूनही हजारो शेतकऱ्यांच्या खात्यात पैसे जमा नाहीत. खरीप व रब्बी हंगामातील सद्यस्थिती जाणून घ्या.
Pik Vima योजनेचा उद्देश
Pik Vima योजना ही नैसर्गिक आपत्ती, पावसाचा अभाव किंवा हवामानातील तीव्र बदलांमुळे पिकांचे झालेले नुकसान भरून काढण्यासाठी सुरू करण्यात आली. या योजनेत शेतकऱ्यांना आर्थिक मदत वेळेत मिळावी, जेणेकरून पुढील हंगामासाठी आवश्यक बियाणे, खते आणि इतर शेतीसाठी लागणारे साहित्य विकत घेता येईल.
मात्र, प्रत्यक्षात या योजनेच्या अंमलबजावणीत गंभीर विलंब होत असल्याने अनेक शेतकऱ्यांची आर्थिक अडचण वाढली आहे. मंजूर झालेली नुकसानभरपाईची रक्कम महिनोन्महिने बँक खात्यात जमा न झाल्यामुळे शेतकरी चिंतेत आहेत.
मागील खरीप आणि रब्बी हंगामातील स्थिती
मागील खरीप व रब्बी हंगामात एकूण 88,412 शेतकऱ्यांसाठी 104 कोटी रुपयांची Pik Vima नुकसानभरपाई मंजूर झाली होती. मात्र, यापैकी केवळ 65,620 शेतकऱ्यांच्या खात्यात 89 कोटी 86 लाख 40 हजार रुपये जमा झाले आहेत. उर्वरित शेतकरी अजूनही प्रलंबित रकमेच्या प्रतीक्षेत आहेत.
यामुळे अनेक शेतकरी आर्थिक नियोजन करण्यात अयशस्वी ठरत आहेत. शेतीच्या पुढील टप्प्यांसाठी लागणारे खर्च भागवणे त्यांना अवघड होत आहे.
खरीप 2024 हंगामातील परिस्थिती
खरीप 2024 हंगामातील पिकांच्या नुकसानीसाठी 2 लाख 39 हजार शेतकऱ्यांना 279 कोटी रुपये Pik Vima नुकसानभरपाई मंजूर झाली होती. राज्य शासनाने 7 जुलै रोजीच ही संपूर्ण रक्कम विमा कंपनीकडे जमा केली होती.
तरीसुद्धा, विमा कंपनीने फक्त 49 हजार शेतकऱ्यांच्या खात्यात 71 कोटी 5 लाख रुपये जमा केले आहेत. उर्वरित शेतकऱ्यांची रक्कम अद्यापही प्रलंबित आहे, ज्यामुळे त्यांच्यात नाराजी पसरली आहे.
रब्बी हंगामातील समान अडचण
रब्बी हंगामातील परिस्थितीही वेगळी नाही. या हंगामात 18,500 शेतकऱ्यांसाठी 22 कोटी रुपयांची Pik Vima नुकसानभरपाई मंजूर झाली होती. मात्र, फक्त 16,681 शेतकऱ्यांच्या खात्यात 18 कोटी 82 लाख रुपये जमा झाले असून बाकी रक्कम अजूनही थांबलेली आहे.
शेतकऱ्यांचा संताप आणि मागण्या
अनेक शेतकरी गेल्या वर्षी जुलैमध्ये विमा हप्ता भरला होता. ऑगस्ट-सप्टेंबरमध्ये पिकांचे नुकसान झाले, पण आजतागायत नुकसानभरपाई पूर्णपणे मिळालेली नाही.
आता नवा खरीप हंगाम सुरू होण्याच्या उंबरठ्यावर असतानाही जुने पैसे न मिळाल्याने शेतकऱ्यांचे आर्थिक नियोजन कोलमडले आहे. बियाणे, खते, मजुरी आणि इतर खर्चाची व्यवस्था करणे त्यांच्यासाठी मोठे आव्हान बनले आहे.
शेतकऱ्यांचा प्रश्न एकच — “मंजुरीनंतरही Pik Vima ची रक्कम मिळायला किती दिवस लागणार?”
हे पण वाचा : बांधकाम कामगारांची होणार मोफत नोंदणी! – bandhkam kamgar nondani संपूर्ण माहिती
विलंबाची कारणे
-
विमा कंपन्यांचा विलंब – शासनाकडून निधी मिळूनही काही कंपन्यांकडून रक्कम हस्तांतरणात उशीर होत आहे.
-
तांत्रिक प्रक्रियेत अडथळे – बँक खात्याच्या तपशीलांमध्ये त्रुटी, आधार सीडिंग न झाल्यामुळे रक्कम अडकते.
-
कागदपत्र तपासणीची प्रक्रिया – काही प्रकरणांत कागदपत्रांच्या सत्यापनाला जास्त वेळ लागतो.
Pik Vima विलंबाचे परिणाम
-
पुढील हंगामातील शेतीचे नियोजन बिघडते.
-
शेतकऱ्यांना खाजगी सावकारांकडून कर्ज घ्यावे लागते.
-
आर्थिक ताणामुळे मानसिक आरोग्यावर परिणाम होतो.
शासन आणि कंपन्यांकडून उपाययोजना
-
शासनाने सर्व प्रलंबित रक्कम तातडीने जमा करण्याचे निर्देश दिले आहेत.
-
शेतकऱ्यांनी आपले बँक खाते व आधार तपशील अद्ययावत ठेवावेत.
-
तक्रार निवारणासाठी हेल्पलाईन क्रमांक आणि जिल्हास्तरीय कार्यालये सक्रिय करण्यात आली आहेत.
हे पण वाचा : टीव्हीएस एनटॉर्क १५० – लवकरच लाँच होणार मोठी, ठळक आणि अधिक शक्तिशाली स्कूटर
FAQ – Pik Vima बद्दल सामान्य प्रश्न
प्र. 1: Pik Vima रक्कम मिळण्यासाठी किती वेळ लागतो?
उ. साधारणतः मंजुरीनंतर 30-60 दिवसांत रक्कम खात्यात जमा व्हायला हवी. मात्र, अंमलबजावणीत होणाऱ्या विलंबामुळे हा कालावधी वाढतो.
प्र. 2: मंजूर रक्कम न मिळाल्यास काय करावे?
उ. शेतकऱ्यांनी आपल्या तालुका कृषी कार्यालयात किंवा विमा कंपनीच्या ग्राहकसेवा केंद्रात तक्रार नोंदवावी. आधार व बँक खाते तपशील अद्ययावत आहेत का ते तपासावे.
प्र. 3: Pik Vima योजनेचा फायदा कोण घेऊ शकतो?
उ. नोंदणीकृत शेतकरी, ज्यांनी निर्धारित कालावधीत विमा हप्ता भरला आहे, ते या योजनेचा लाभ घेऊ शकतात.
प्र. 4: रक्कम विलंबाचे मुख्य कारण काय आहे?
उ. निधी हस्तांतरणातील प्रक्रियात्मक त्रुटी, कंपन्यांकडून होणारा विलंब, आणि काही वेळा अपूर्ण कागदपत्रे ही मुख्य कारणे आहेत.