PM Kisan Maan Dhan Yojana 2025 अंतर्गत लहान व अल्पभूधारक शेतकऱ्यांना वयाच्या 60 वर्षांनंतर दरमहा 3,000 रुपये पेन्शन मिळणार आहे. या योजनेत पात्रता, अर्ज प्रक्रिया, आवश्यक कागदपत्रे आणि सर्व महत्वाची माहिती जाणून घ्या.
प्रस्तावना
शेतकरी हा आपल्या देशाच्या अर्थव्यवस्थेचा कणा आहे. मात्र वयोमानानंतर शेतकऱ्यांकडे आर्थिक स्रोतांची कमतरता भासते. याच समस्येवर उपाय म्हणून केंद्र सरकारने PM Kisan Maan Dhan Yojana (पीएम किसान मानधन योजना) सुरू केली आहे. या योजनेत शेतकऱ्यांना वयाच्या 60 वर्षांनंतर दरमहा 3,000 रुपये पेन्शन मिळते, ज्यामुळे त्यांच्या वृद्धापकाळात आर्थिक स्वावलंबन प्राप्त होईल.
PM Kisan Maan Dhan Yojana म्हणजे काय?
PM Kisan Maan Dhan Yojana ही केंद्र सरकारची एक सामाजिक सुरक्षा योजना आहे. लहान व अल्पभूधारक शेतकऱ्यांना वृद्धापकाळात आधार मिळावा या उद्देशाने 2019 मध्ये ही योजना सुरू करण्यात आली.
या योजनेत शेतकरी 18 ते 40 वयोगटात असताना अर्ज करू शकतात आणि दरमहा 55 रुपये ते 200 रुपये इतके योगदान भरतात. शेतकरी ज्या प्रमाणे योगदान देतील, त्याच प्रमाणे केंद्र सरकारही तितकाच वाटा उचलते. वयाच्या 60 वर्षांनंतर शेतकऱ्याला आयुष्यभर दरमहा 3,000 रुपये पेन्शन मिळते.
योजनेची प्रमुख वैशिष्ट्ये
- शेतकऱ्यांसाठी निश्चित पेन्शन योजना.
- वयाच्या 60 वर्षांनंतर दरमहा 3,000 रुपये पेन्शन.
- 18 ते 40 वयोगटातील शेतकरी अर्ज करू शकतात.
- दरमहा 55 ते 200 रुपयांचे योगदान भरावे लागते.
- शेतकरी जितके योगदान करतील तितकेच सरकारही जमा करेल.
- LIC (भारतीय जीवन विमा महामंडळ) या योजनेचा निधी व्यवस्थापित करते.
योजनेचे उद्दिष्ट
- वृद्धापकाळात शेतकऱ्यांना आर्थिक सुरक्षितता देणे.
- शेतकऱ्यांना कोणावरही अवलंबून राहावे लागू नये.
- ग्रामीण भागातील लहान व अल्पभूधारक शेतकऱ्यांना जीवनावश्यक खर्च भागविण्यास मदत करणे.
पात्रता (Eligibility Criteria)
PM Kisan Maan Dhan Yojana मध्ये सामील होण्यासाठी शेतकऱ्यांनी खालील अटी पूर्ण करणे आवश्यक आहे:
- अर्जदाराचे वय 18 ते 40 वर्षे असावे.
- शेतकऱ्याकडे लहान किंवा अल्पभूधारक जमीन असावी.
- मासिक योगदान भरण्याची तयारी असावी.
कोण पात्र नाही?
खालील व्यक्तींना या योजनेचा लाभ मिळणार नाही:
- मोठे जमीनदार शेतकरी.
- संवैधानिक पदांवर असलेले किंवा राहिलेले व्यक्ती.
- विद्यमान किंवा माजी खासदार/आमदार.
- केंद्र/राज्य सरकारी कर्मचारी.
- डॉक्टर, वकील, इंजिनिअर यांसारखे व्यावसायिक.
- NPS, EPF किंवा इतर पेन्शन योजनांमध्ये सामील असलेले शेतकरी.
अर्ज प्रक्रिया (How to Apply?)
PM Kisan Maan Dhan Yojana मध्ये अर्ज करण्यासाठी खालील प्रक्रिया आहे:
- शेतकऱ्याने आपल्या जवळच्या कॉमन सर्व्हिस सेंटर (CSC) मध्ये भेट द्यावी.
-
अर्ज करताना खालील कागदपत्रे सोबत घेऊन जा:
-
आधार कार्ड
-
बँक पासबुक
-
जमीन संबंधित कागदपत्रे
-
पासपोर्ट साईज फोटो
-
ऑटो-डेबिट फॉर्म
-
-
CSC केंद्रातील अधिकारी शेतकऱ्याच्या वतीने ऑनलाईन अर्ज भरतील.
-
अर्ज करताना आधार क्रमांक, मोबाईल नंबर, पत्ता, पत्नी/पतीचे नाव व नॉमिनीची माहिती द्यावी लागेल.
-
अर्ज पूर्ण झाल्यावर शेतकऱ्याच्या बँक खात्यातून मासिक हप्त्याची रक्कम ऑटो डेबिट द्वारे वसूल केली जाईल.
-
सर्व पडताळणी झाल्यानंतर शेतकऱ्याला युनिक पेन्शन नंबर मिळेल.
योगदान किती भरावे लागते?
वयोगटानुसार योगदानाची रक्कम निश्चित आहे. उदाहरणार्थ:
- वय 18 वर्षे → दरमहा 55 रुपये
- वय 30 वर्षे → दरमहा 100 रुपये
- वय 40 वर्षे → दरमहा 200 रुपये
योजनेचे फायदे (Benefits)
- दरमहा 3,000 रुपये पेन्शन वयाच्या 60 नंतर.
- कुटुंबासाठी सुरक्षितता: शेतकऱ्याच्या मृत्यूनंतर पत्नी/पतीला 50% कौटुंबिक पेन्शन.
- सरकार व शेतकरी दोघेही योगदान देतात.
- ऑनलाइन व पारदर्शक प्रक्रिया.
- LIC मार्फत सुरक्षित निधी व्यवस्थापन.
हे देखील वाचा : कांदा उत्पादक शेतकऱ्यांना दिलासा – Onion Subsidy वाटपाचा मार्ग मोकळा
महत्त्वाच्या सूचना
- अर्जदाराने मोबाईल नंबर व बँक खाते अद्ययावत ठेवावे.
- हप्ता न भरल्यास योजना अडकू शकते.
- वेळोवेळी CSC केंद्रावर माहिती पडताळणी करावी.
PM Kisan Maan Dhan Yojana ही शेतकऱ्यांसाठी वृद्धापकाळात आर्थिक आधार देणारी महत्वाची योजना आहे. फक्त कमी योगदान भरून शेतकरी भविष्यासाठी निश्चित पेन्शन मिळवू शकतात. त्यामुळे पात्र शेतकऱ्यांनी या योजनेत नक्की सामील व्हावे.
वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न (FAQ)
1. PM Kisan Maan Dhan Yojana म्हणजे काय?
ही केंद्र सरकारची पेन्शन योजना आहे, ज्यामध्ये शेतकऱ्यांना वयाच्या 60 वर्षांनंतर दरमहा 3,000 रुपये पेन्शन मिळते.
हे देखील वाचा : एक्सक्लुझिव्ह – टाटा सफारी आणि हॅरियर पेट्रोल नोव्हेंबर २०२५ मध्ये लाँच होत आहे
2. कोण अर्ज करू शकतो?
18 ते 40 वयोगटातील लहान व अल्पभूधारक शेतकरी या योजनेसाठी पात्र आहेत.
3. मासिक योगदान किती असते?
वयाच्या आधारावर दरमहा 55 रुपये ते 200 रुपये इतके योगदान भरावे लागते.
4. सरकार किती रक्कम जमा करते?
शेतकरी जितके योगदान देतात तितकीच रक्कम केंद्र सरकारही जमा करते.
5. मृत्यूनंतर काय होते?
शेतकऱ्याच्या मृत्यूनंतर पत्नी/पतीला 50% कौटुंबिक पेन्शन मिळते.
6. अर्ज कोठे करायचा?
जवळच्या कॉमन सर्व्हिस सेंटर (CSC) मध्ये अर्ज करता येतो.